زندان قرچک ورامین؛ گزارشی از آخرین وضعیت چهار زندانی سیاسی

خبرگزاری هرانا

پرستو معینی، زهرا صفایی، فروغ تقی پور و مرضیه فارسی، چهار زندانی سیاسی دوران محکومیت خود را در زندان قرچک ورامین سپری میکنند. مرضیه فارسی، به عنوان فرد نجات یافته از سرطان از مراقبت های پزشکی لازم محروم بوده و زهرا صفایی نیز با محرومیت درمانی مواجه است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، پرستو معینی، زهرا صفایی، فروغ تقی پور و مرضیه فارسی، چهار زندانی سیاسی دوران محکومیت خود را در زندان قرچک ورامین سپری میکنند.

مرضیه فارسی که پیشتر مبتلا به سرطان پستان بوده و مورد پرتودرمانی قرار گرفته است، هم اکنون به عنوان یک فرد نجات یافته از این بیماری نیازمند توجه متداوم پزشکی است. با این حال چکاپ توصیه شده توسط پزشکان انجام نشده و رژیم غذایی نیز به دلیل شرایط زندان رعایت نمیشود. همچنین علیرغم دستور پزشک متخصص مبنی بر عدم توان تحمل حبس، دادستانی با این امر مخالفت کرده است.
خانم صفایی نیز شهریورماه سال گذشته به دلیل بیماری قلبی چندین بار به بیمارستان اعزام شده و تحت عمل جراحی آنژیو قرار گرفته و پیش از پایان مراحل درمانی به زندان بازگردانده شد. زهرا صفایی در تاریخ ۲۳ فروردین‌ماه امسال علیرغم تعیین وقت قبلی به دلیل مخالفت وی با انتقال با دستبند و پابند از اعزام به بیمارستان محروم شده بود. به گفته یک منع مطلع، پزشک معالج دستور چک آپ ماهانه او را داده است، اما این تجویز طی یک سال گذشته تنها دو بار با موفقیت انجام شده است.
از سوی دیگر پرستو معینی و زهرا صفایی از فروردین ماه امسال از تماس تلفنی و ملاقات با عضو دیگر خانواده، محمدمسعود معینی محبوس در زندان اوین محروم هستند. محرومیت این خانواده از ملاقات در حالی است که در قانون پیش‌بینی‌هایی برای ملاقات بین اعضای زندانی خانواده‌ها شده است، حتی اگر آنها در زندان های جداگانه تحمل حبس کنند.

به گفته یک منبع مطلع این امر در حالی است که الیاسی قاضی ناظر بر زندان مدعی است که با ملاقات و تلفن این شهروندان موافقت کرده است، اما مسئولان زندان نیز منکر دریافت چنین دستوری میشوند. این شهروندان در تاریخ ۲۱ تیرماه در اعتراض به این موضوع دست به تحصن زدند.

در تاریخ ۵ اسفندماه ۹۸ فروغ تقی پور به همراه مادرش نسیم جباری، زهرا صفایی و دختر وی پرستو معینی توسط نیروهای امنیتی در تهران بازداشت و به بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شدند. خانم جباری در آستانه نوروز ۹۹ با تودیع قرار از زندان آزاد شد. زهرا صفایی، پرستو معینی و فروغ تقی پور نیز اواخر فروردین ۹۹ با پایان بازجویی‌ها از زندان اوین به زندان قرچک ورامین تبعید شدند. خانم صفایی در تاریخ ۸ تیرماه با تودیع قرار وثیقه ۳۰۰ میلیون تومانی به صورت موقت و تا پایان مراحل دادرسی از زندان قرچک ورامین آزاد و در تاریخ ۵ مردادماه پس از حضور در دادسرای اوین با افزایش ۱۰ برابری میزان وثیقه (سه میلیارد تومان) مواجه شده و در نتیجه بازداشت و روز دوشنبه ۶ مرداد به زندان قرچک ورامین منتقل شد.

پرستو معینی، زهرا صفایی و محمدمسعود معینی سرانجام بهمن ۹۹، توسط شعبه ۲۳ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی محمدمهدی شهمیرزادی هر یک از بابت اتهام اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور به تحمل ۵ سال حبس تعزیری و به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام به یک سال حبس تعزیری محکوم شدند. زهرا صفایی علاوه بر این به اتهام توهین به رهبری و بنیانگذار جمهوری اسلامی به تحمل ۲ سال حبس تعزیری محکوم شد. محکومیت خانم صفایی در مرحله تجدیدنظر عینا تایید شده و محکومیت پرستو معینی با تسلیم به رای به ۳ سال و ۹ ماه زندان تقلیل یافت.

فروغ تقی پور به همراه مادرش نسیم جباریان توسط شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی محمدرضا عموزاد از بابت اتهامات “عضویت در یکی از سازمان‌های مخالف نظام (سازمان مجاهدین خلق ایران)، اجتماع و تبانی و تبلیغ علیه نظام” محاکمه و به ترتیب به ۵ سال و ۳ سال حبس تعزیری محکوم شدند. خانم جباریان در مرحله تجدیدنظر از اتهامات تبرئه شده و محکومیت خانم تقی پور عینا تایید شد.

خانم فارسی در اسفند ۹۸ توسط نیروهای امنیتی بازداشت و مدتی بعد با پایان مراحل بازجویی به زندان قرچک ورامین منتقل شد وی نهایتا مردادماه همان سال با تودیع قرار وثیقه ۴۰۰ میلیون تومانی به صورت موقت و تا پایان مراحل دادرسی آزاد شد.

مرضیه فارسی نیز در پرونده ای جداگانه توسط دادگاه انقلاب محاکمه و به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شد. محکومیت خانم فارسی با تسلیم به رای به ۳ سال و ۹ ماه زندان تقلیل یافت.

پرستو معینی، زهرا صفایی، فروغ تقی پور و مرضیه فارسی در پی انتشار نامه ای در خصوص شرایط زندان، در دوران محکومیت خود با گشایش پرونده جدیدی مواجه شده و از بابت اتهام تبلیغ علیه نظام هر یک به یک سال و ۳ ماه حبس تعزیری محکوم شدند.
زهرا صفایی پیش از این نیز بازداشت و زندان را در سابقه خود دارد. او در سال ۸۵ بازداشت و مدتی بعد آزاد شده بود. وی همچنین در دهه شصت به عنوان فعال سیاسی مدتی را در زندان سپری کرده بود. پدر خانم صفایی معروف به “حاجی صفایی” یکی از بازاریان سرشناس تهران بوده که در سال ۶۰ به اتهام هواداری از سازمان مجاهدین خلق اعدام شد.

فاطمه بهمنی به دادگاه انقلاب احضار شد

خبرگزاری هرانا

فاطمه بهمنی فعال صنفی معلمان به دادگاه انقلاب شازند احضار شد.

به گزارش خبرگزاری هرانا به نقل از شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنگیان ایران، فاطمه بهمنی فعال صنفی معلمان به شعبه یک دادگاه انقلاب شازند احضار شد. از این معلم خواسته شده در تاریخ ۱۳مردادماه ۱۴۰۱، جهت رسیدگی به اتهامات مطرح شده در این دادگاه حاضر شود.

فاطمه بهمنی پیشتر نیز در سال ۱۳۹۷، در جریان تحصن معلمان در اراک به همراه همسرش بازداشت و به زندان این شهر منتقل شده بود. این زوج معلم نهایتا، در دو پرونده جداگانه در دو دادگاه مجموعا به دو سال حبس تعلیقی به مدت سه سال و پرداخت ۸ میلیون تومان جزای نقدی محکوم شده بودند.

خانم بهمنی همچنین در تاریخ ۳ دی‌ماه ۱۴۰۰ در جریان سلسله تجمعات اعتراضی معلمان، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود.

یک زن در تهران به اعدام محکوم شد

خبرگزاری هرانا

یک متهم در تهران توسط دادگاه کیفری این استان از بابت اتهام قتل به اعدام محکوم شد.

به گزارش خبرگزاری هرانا، به نقل از اعتماد آنلاین، یک متهم در تهران بابت اتهام قتل به اعدام محکوم شد.

بر اساس این گزارش، سال ۹۸ به دنبال تماس یک شهروند با ماموران پلیس تهران، پرونده قتل مرد سالخورده به جریان افتاد. مردی که با پلیس تماس گرفت، همسایه مقتول بود. او گفت: من برای سیگار کشیدن از خانه بیرون رفته بودم که یکباره با پیکر خونین پیرمرد همسایه به نام اصغر روبه‌رو شدم. او خونین روی زمین افتاده بود. من که شوکه شده بودم بلافاصله مقابل خانه دخترش که چند خانه آن طرف‌تر بود رفتم و او را خبر کردم. سپس با اورژانس و پلیس تماس گرفتم.

ماموران مقابل خانه مورد نظر رفتند و دریافتند پیرمرد به بیمارستان منتقل شده، اما ساعتی بعد به خاطر شدت خونریزی جان سپرده است. در بررسی‌ها روشن شد پیرمرد قبل از انتقال به بیمارستان به آنها گفته بود همسر سوم و پسرش او را با چاقو زده‌اند.

به این ترتیب همسر سوم اصغر به نام مریم و پسرش تحت بازجویی قرار گرفتند، اما مدعی شدند پیرمرد خودزنی کرده و از چند ساعت قبل از مرگ در خانه نبوده است.

مریم در بازجویی‌های بعدی مدعی شد زن همسایه به نام مینا در قتل همسرش دست دارد.

با این ادعا مینا ۵۵ ساله تحت بازجویی قرار گرفت. مینا که سعی داشت با دروغگویی پلیس را گمراه کند به قتل پیرمرد صاحبخانه با همدستی همسر سوم او اعتراف کرد.

با اظهارات این زن برای او به اتهام قتل و برای مریم به اتهام معاونت در جنایت کیفرخواست صادر شد و آنها در شعبه دوم دادگاه کیفری یک استان تهران پای میز محاکمه ایستادند.

در پایان جلسه قضات وارد شور شدند و با توجه به مدارک موجود در پرونده مینا را به اعدام و مریم را به ۱۵ سال زندان محکوم کردند.

حجاب و عفاف مورد توجه و برنامه‌ریزی وسیع دشمن قرار گرفته است

ایسنا

ایسنا/گیلان معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده گفت: حجاب و عفاف یکی از مسائلی است که در جنگ بزرگ شناختی مورد توجه و برنامه‌ریزی وسیع دشمن قرار گرفته است.

انسیه خزعلی در همایش زیست عفیفانه، از مجموعه برنامه‌های رویداد فرهنگی گوهرشاد که همزمان با هفته عفاف و حجاب در مرکز همایش‌های بین‌المللی منطقه آزاد انزلی برگزار شد، اظهار کرد: مسئله حجاب و عفاف یکی از مسائلی است که در جنگ بزرگ شناختی مورد توجه و برنامه‌ریزی وسیع دشمن قرار گرفته است.

وی افزود: در واقع نشان گرفتن هویت دینی و ملی ملت در دستور کار دشمن قرار دارد، زیرا از درون تغییر ایجاد می کند و بدون اینکه یک گلوله شلیک کند سرزمین ما را به تسخیر خود درمی آورد.

خزعلی با بیان اینکه سلاح جنگ سایبری سلاح بی‌صدایی است که می‌تواند به طور کامل یک ملت را نابود کند و بالاتر از آن به سمت سرباز دشمن شدن حرکت دهد، تصریح کرد: در جنگ شناختی یکی از سربازان به جبهه دشمن می‌پیوندد و افراد دیگری را نیز با خود همراه و هماهنگ می‌کند که قطعا تلفات و تبعات آن بیشتر از جنگ فیزیکی است.

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده گفت: اینکه دشمن سالانه اعتبارات قابل توجهی به جنگ سایبری اختصاص می‌دهد و هر ساله نیز بر میزان اعتبار آن اضافه می‌کند نشان از اهمیت جنگ شناختی دارد که اگر آن را نبینیم و توجه نداشته باشیم دشمن با غفلت ما در این جنگ پیروز می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه این جنگ جدید نیست، گفت: در طول تاریخ چنین امری وجود داشته که حتی خداوند در قرآن کریم‌ به آن در آیات متعدد اشاره کرده که از جنگ شناختی علیه دشمن بهره ببریم.

خزعلی با بیان اینکه در زمینه حجاب در جنگ پدافندی هستیم در حالیکه باید آفندی حرکت کنیم، تاکید کرد: این وظیفه ماست که جلودار باشیم و از حرکت‌هایی استفاده کنیم تا دشمن را از مسیر روانی تحت تاثیر قرار دهیم.

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده با تاکید بر اینکه به تعبیر رهبری از هنر در جایگاه خود و برای نمایش ارزش‌هایمان استفاده نکردیم؛ در حالی که دشمن از این حربه و سلاح تاثیرگذار بهره برده، گفت: از جمله آنها در امر حقیر و کوچک نشان دادن حجاب و عفاف و عوض کردن ارزش‌ها و جایگزین کردن ضد حجاب است و طبق نقشه دشمن در این مسیر تمام فکر زن آرایش و زییایی ظاهری است.

وی با بیان اینکه به تحلیل و رصد شناختی نیاز داریم و باید تلاش کنیم در این مسیر جلودار باشیم و انفعالی حرکت نکنیم، تصریح کرد: در سند تحول زن و خانواده یکی از مواردی که در توصیف زنان مطرح می‌شود پیشران بودن و حرکت‌ساز بودن با نگاه صحیح به باورها و نگرش‌ها است.

خزعلی با تاکید بر جلوگیری از نگرش دشمن به تغییر شناخت‌ها تاکید کرد: دشمن تلاش می‌کند جامعه را ناپاک نشان داده و سرمایه‌های اجتماعی ما را تحت تاثیر قرار دهد و باید توجه داشته باشیم حجاب فقط در پوشش نیست بلکه در رفتار و کردار و فعالیت‌های اجتماعی هم برای زنان و هم مردان است.

وی تصریح کرد: ما دنبال جامعه پاک و روابط پاک هستیم که این پاکی در وهله اول به نفع بانوان و بعد خانواده‌هاست و این چیزی است که دشمن می‌خواهد از ما بگیرد.

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده اضافه کرد: الگوهای موفقی که ضمن حفظ ارزش‌ها و عفاف توانستند در جامعه نمونه خوبی باشند معرفی کنیم و با برنامه‌ریزی در این زمینه به خوبی عمل کنیم.

خزعلی با اشاره به اینکه این مسئله نیاز به همکاری زن و مرد دارد تا از همه وسیله‌ها برای تحقق این امر فرهنگی کمک بگیریم، گفت: همکاری در برنامه‌ها و طرح‌هایی که در مسیر خانواده پایدار و حفظ اصالت و هویت زن، جامعه را یاری کنند اعلام‌ همکاری کرده و از این گونه طرح‌ها استقبال می‌کنیم.

احمد خاتمی: اکثر بی‌حجاب‌ها لقمه حساب و کتاب شده ندارند / تا مساله حجاب مطرح می‌شود برخی‌ها می‌گویند اختلاس‌ها و دزدی‌ها را ول کردید و به تار موی زنان چسبیده‌اید؛ گناه، گناه است

انتخاب

سیداحمدخاتمی عضو هیات رئیسه مجلس خبرگان گفت: متاسفانه تا مساله حجاب مطرح می‌شود برخی‌ها می‌گویند اختلاس‌ها و دزدی‌ها را ول کردید و به تار موی زنان چسبیده‌اید؛ در حالی که گناه، گناه است و حقوق نجومی و دزدی هم شامل آن می‌شود.

عضو هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری گفت: متاسفانه تا مساله حجاب مطرح می‌شود برخی‌ها می‌گویند اختلاس‌ها و دزدی‌ها را ول کردید و به تار موی زنان چسبیده‌اید؛ در حالی که گناه، گناه است و حقوق نجومی و دزدی هم شامل آن می‌شود.

به گزارش «انتخاب»؛ حجت الاسلام سیداحمدخاتمی پنجشنبه‌ شب در جمع بانوان فعال فرهنگی قشم با بیان اینکه اکثر بی‌حجاب‌ها لقمه حساب و کتاب شده ندارند، افزود: هر گناهی حتی بی‌حجابی حرام است و خاستگاه بی‌حجاب‌ها یا اختلاس‌گران، حقوق‌های نجومی بگیران، یا اهالی معاملات خلاف شرعند و بسیاری از بی‌حجاب‌ها به این خانواده‌های غیرمتعهد باز می‌گردند.

به نوشته فارس، وی افزود: تکیه‌گاه حرف من بی‌حجاب‌ها هستند و گفته‌ایم اکثر افراد، اما برخی آن را به تمام جامعه تعمیم داده و بحث شُل حجاب‌ها را مطرح کرده‌اند.

عضو هیات رییسه مجلس خبرگان رهبری و خطیب جمعه موقت تهران بیان کرد: صحبت‌های من در خطبه‌های نمازجمعه تهران تحریف شده بود و روی سخنان من در آن روز بی‌حجاب‌ها بودند.

خاتمی با تقدیر از برگزاری تجمع عفاف و حجاب سراسری که به صورت گسترده در قشم نیز برگزار شد، اضافه کرد: مساله حجاب در دنیا یک مساله اجتماعی است و فردی نیست که اگر کسی خواست انجام بدهد و نخواست انجام ندهد، چرا که منشا فروپاشی خانواده‌ها و ناامنی اجتماعی است.

عضو هیات رییسه مجلس خبرگان رهبری گفت: حجاب از ضروریات غیرقابل انکار قانون ملی است و در سال ۸۶ شورایعالی انقلاب فرهنگی که برای ۳۲ دستگاه در موضوع حجاب با ۳۰۰ ماده قانون تصویب کرد.

خاتمی از خانواده‌ها خواست تا در عرصه حجاب وارد شوند چرا که شخصیت زن در اسلام گرانبهاست و نباید مثل جاهلیت عصر جدید از زن با نگاه ابرازی استفاده کرد.

وی بیان کرد: بی‌حجابی مورد تایید دشمنان نظام و انقلاب است و باید در مقابل این حرکات دشمنان ایستاد اما برخی از افراد نیز در داخل برخورد خودسرانه و خلاف قانون مقابل هنجارشکنان می‌کنند که باید این اقدامات از مسیر نصیحت و دستگاه قضایی ادامه یابد.

عضو هیات رییسه مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: باید برخوردها اسلامی و در چهارچوب قانون باشد و قانون موظف است اگر نیاز به بحث اجرایی شد، پپیگیری‌های لازم را انجام دهد.

خاتمی با یادآورشدن سالروز به توپ بستن مسجد گوهرشاد مشهد توسط رضاخان گفت: 21 تیرماه سالروز اقدامی است که طی آن دشمنان دین، در مسجد گوهرشاد از کشته‌ها پشته‌ها ساختند و جنازه‌ها را با کامیون در گودال‌های بزرگ دفن کردند.

دستگیری دو تن از فعالان کمپین “حجاب بی حجاب”

دویچه وله

سوری بابایی چگینی و ملیکا قراگوزلو دو تن از کسانی که در روز ۲۱ تیر و در قالب کمپین “حجاب بی حجاب” ویدیوهایی از حضور بدون حجابشان در خیابان را منتشر کرده بودند، دستگیر شدند.

ملیکا قراگوزلو، دانشجوی روزنامه‌نگاری دانشگاه علامه طباطبایی شامگاه چهارشنبه ۲۲ تیر ماه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد.

محمدعلی کامفیروزی، وکیل دادگستری این خبر را در توییترش منتشر کرده است.

خانم قراگوزلو پیشتر در مصاحبه با دویچه‌وله فارسی از مشارکتش در کمپین “حجاب بی حجاب” گفته بود.

ملیکا قراگوزلو در اعتراضات آبان ۱۳۹۸ نیز بازداشت شده و به شش ماه حبس تعزیری محکوم شد. او در آبان‌ ۱۳۹۹، مشمول بخشنامه عفو رئیس قوه قضاییه قرار گرفت و از زندان آزاد شد.

سوری بابایی چگینی یکی از صدها زنی است که در روز ۲۱ تیرماه بدون حجاب به خیابان رفتند. او در این روز ویدیویی به همراه همسرش منتشر کرد و نوشت: «حاکمیت گمان می بُرد با بازداشت مادران دادخواه ایجاد رعب و وحشت می‌کند و زنان را از پیوستن به کمپین نه به حجاب اجباری باز خواهد داشت اما امروز دختران وزنان شجاع سرزمینم این را اثبات نمودند از خواسته بر حق خود کوتاه نخواهند آمد حتی اگر بازداشت شوند.»

یک روز پس از انتشار این ویدیو، رضا بهروزی، همسر سوری بابایی در صفحه اینستاگرامش نوشت که ماموران با هجوم به منزل برادر همسرش، سوری بابایی را دستگیر کرده و گوشی موبایل او و دو فرزند کوچکشان را هم ضبط کرده‌اند.

رضا بهروزی همسر سوری بابایی به اتهام توهین به رهبری محکوم به یک سال حبس است و چند ساعتی پیش از بازداشت همسرش برای اجرای حکم احضار شده بود.

او یکی از منتقدان حکم خامنه‌ای مبنی بر “حرام بودن” واکسن‌های غربی کرونا بود که به همین دلیل در ۳۰ مرداد ۱۴۰۰ به طور موقت بازداشت شد.

اطلاعی از علت اصلی دستگیری سوری بابایی و محل نگهداری او در دست نیست.

کارکرد اصلی حجاب؛ کنترل جنسی در جامعه یا ساخت تصویر تراز از زن؟

ایرنا

تهران- ایرنا- به‌روزرسانی شیوه‌های تربیتی و رفتار رسانه‌ای راهکاری است که در سیاستگذاری حوزه حجاب مورد توجه طیفی از پژوهشگران است. این در حالی است که برخی روی ضرورت بازتعریف کارکرد اصلی حجاب و بازسازی تصویر اجتماعی زن در این مقوله تاکید دارند.

حجاب نه تنها یک دستور دینی و نمایانگر سبکی از زندگی اجتماعی است بلکه با بسیاری از مسائل با ابعاد سیاسی و فرهنگی هم پیوندخورده‌است.

حجاب از آن جهت که خطابش غالبا با زنان است، به نیمی از جمعیت جامعه به صورت مستقیم مربوط است و از آن جهت که در تنظیم روابط زن و مرد نقش دارد به همه افراد جامعه ارتباط می‌یابد. علاوه بر این و از دیدگاه حامیان حجاب و عفاف، در پرتو حجاب، پیوندها و علایق خانوادگی استحکام و دوام می‌یابد، امنیت و آرامش روحی و روانی به وجود می‌آید و حضور سالم و کارآمد زنان که نیمی از پیکره جامعه را تشکیل می‌دهند، در ابعاد گوناگون تضمین می‌شود.

کارکردهای حجاب و عفاف در جامعه و لزوم اجرای آن در جامعه موجب شد تا رئیس‌جمهوری در جلسه پانزدهم تیرماه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره موضوع حجاب و عفاف، دبیرخانه شورا را به همکاری با سایر دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی و اجرایی نسبت به اجرای قانون مصوب مجلس شورای اسلامی و قانون سال ۱۳۸۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی موظف دارد.

پس از آن نیز رئیس دستگاه قضا در نشست شورای عالی قوه قضاییه عنوان کرد که در مقوله حجاب و عفاف، همه بخش‌ها و مسئولان ذیربط اعم از دادستان، قاضی و ضابطان باید در چارچوب قانون گام بردارند. باید توجه داشت که در این زمینه نمی‌خواهیم کار هیجانی و زودگذر انجام دهیم بلکه اقدامات ما باید متقن، مدبرانه، قانونی و توام با آرامش باشد.

اگر چه در این خصوص بحث‌ها و نظرات کارشناسی بسیار است، اما آنچه محل تامل است، نحوه نهادینه ساختن فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه است. اینکه چه اقدام فرهنگی می‌تواند در این زمینه موثر و کارآمد باشد، خود نکته‌ای است که باید به دنبال پاسخی قانع‌کننده برای آن بود.

اهمیت توجه به این موضوع و واکاوی آن سبب شد، پژوهشگر ایرنا با «زهرا عباس‌پور» فعال و پژوهشگر حوزه زن و خانواده و «مهدی تکلو» مدیر دفتر مطالعات راهبردی جنسیت و جامعه به گفت‌وگو بنشیند.

حجاب یک امر چندبُعدی، سیستمی و کلان است

زهرا عباس‌پور فعال و پژوهشگر حوزه زن و خانواده در خصوص ماهیت حجاب می‌گوید: بسیار مهم است که ما مساله حجاب را یک مساله تک‌بُعدی نبینیم زیرا حجاب یک امر کلان، سیستمی و در واقع متاثر از علل مختلفی است. حتی در نگرش سیستمی به مساله حجاب هم، باز مشاهده می‌کنیم که برخی از ارکان مهمتر از بقیه هستند که یکی از آنها، آموزش و پرورش است. وقتی ما در کلانِ دین می‌خواهیم جایگاه حجاب را پیدا کنیم، می‌بینیم که حجاب نه جزو اصول دین است و نه حتی در زمره فروع دین جای می‌گیرد. در واقع حجاب یک واجب شرعی است که ناظر به حدودی است که در احکام دین برای آن تعیین شده است.

به گفته این پژوهشگر اصولا رفتار دینی شکل نمی‌گیرد، مگر اینکه در حوزه نگرش افراد باورهایی به وجود آید؛ یعنی اگر ما قائل به این هستیم که دختران ما باید باحجاب باشند، باید بدانیم که جهان‌بینی توحیدی آن‌ها که در همان اصول دین است چگونه است. آیا دین را در منظومه آن چارچوب و مولفه‌های اصلی (اصول و عقاید اسلامی) قبول دارند؟ آیا به آن باور رسیده‌اند که کلیات دین را بپذیرند و در نتیجه جهان‌بینی توحیدی در آنها شکل بگیرد؟

وی ادامه می‌دهد: آموزش و پرورش یک رکن بسیار مهم است، زیرا ما سال‌های ابتدایی زندگی را بر اساس آموزش و پرورش سپری می‌کنیم. در این جا این سوال مطرح می‌شود که آیا طی این سال‌ها ما توانسته‌ایم، جهان‌بینی توحیدی را به دختران نوجوان آموزش دهیم؟ مسلمان بودن به چه معنا است؟ عدالت الهی به چه معنا است و معادپروری و معادباوری یعنی چه؟ اعتقاد به امامان چه آثاری در زندگی ما دارد؟ آیا واقعا توانسته‌ایم این موارد را به خوبی به دختران و پسران منتقل کنیم؟

از دید عباس‌پور اگر این کار را انجام نداده‌ایم و نتیجه ارزیابی فعالیت‌ها این بوده که این شیوه‌ها خروجی‌محور نبوده‌اند، باید مجدد تلاش کنیم زیرا این حوزه، حوزه مغفولی است. امروزه دختران نوجوان ما تحت تاثیر فضای رسانه به دنبال رفتارهای تقلیدی هستند.

نوجوانی که به نوعی رفتارهای تقلیدی و پوششی خود را از رسانه کسب می‌کند، می‌توان با مدیریت و دادن سواد رسانه‌ای در همان فضای آموزش و پرورش بر او تاثیرهایی مثبت به وجود آورد. گاه تعریفی که از آزادی و مختار بودن در رسانه‌ها به نوجوان داده می‌شود، یک تعریف کاملا سکولار و ضد نگاه دینی است. در حالی که نگاه دینی انسان را آزاد می‌داند، اما برای آزادی او حدی را تعریف می‌کند. حدود آزادی‌های فردی و اجتماعی مشخص است.

وی در نهایت به راهکارهایی در این زمینه اشاره کرده و می‌گوید: ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که چه بخواهیم و چه نخواهیم از تاثیرات دنیای مدرنیته نمی‌توانیم غافل شویم و مدرنیته را نیز نمی‌توانیم از زندگیمان حذف کنیم. پس راهکار سومی هم وجود دارد و آن این است که شیوه‌هایمان در تربیت انسان دینی و آگاهی‌بخشی‌مان را به روز رسانی کنیم.

وی می‌افزاید: لزوم توجه به آموزش و پرورش، از پرداختن به سند تحول بنیادین می‌گذرد. اگر لازم باشد، باید این سند مورد بازبینی، ویرایش و به روزرسانی قرار گیرد و در صدر برنامه‌های آموزش و پرورش و بسیاری از ساختارهای مرتبط دیگر قرار بگیرد تا بتوانیم در تربیت انسان دینی موفق‌تر از گذشته عمل کنیم.

کارکرد حجاب تنها به سطح فردی خلاصه نمی‌شود

مهدی تکلو مدیر دفتر مطالعات راهبردی جنسیت و جامعه نیز در خصوص چگونگی نهادینه ساختن حجاب در جامعه بیان می‌دارد: لازم است امروزه در مورد دانسته‌هایمان در مورد حجاب تجدیدنظر کنیم و یک بار دیگر مساله را از ابتدا طراحی کنیم و سپس به این بپردازیم که این مساله چطور می‌تواند به عنوان یک مساله فرهنگی وارد سبک زندگی مردم شود. اساسا تقریری که در مورد حجاب در جامعه وجود دارد، این است که مساله حجاب برای کنترل و تنظیم رفتار جنسی در جامعه است. این یک معنای سطحی و حداقلی از کارکرد حجاب است که همه فواید و کارکردهای حجاب را به این امر خلاصه و از دیگر امور فروگذاری و چشم‌پوشی می‌کند.

به گفته تکلو ما باید به این پرسش پاسخ دهیم که حجاب چگونه می‌تواند موجب کنترل امر جنسی شود؟ یا اخلاقیات جنسی جامعه را تنظیم کند؟ حجاب با یک میانجی و واسطه سبب کنترل امر جنسی می‌شود. این میانجی همان چیزی است که بحث را به مساله فرهنگ و ذهنیات اجتماعی باز می‌کند.

مدیر دفتر مطالعات راهبردی جنسیت و جامعه ادامه می‌دهد: حجاب در دو سطح امر جنسی را کنترل می‌کند؛ یک سطح فردی است. به این معنا که زنی لباسی می‌پوشد و این امر در مورد امر جنسی تاثیراتی دارد. یعنی حجاب یک زن به مثابه یک فرد در مقابل مردان سهمی در کنترل امر جنسی دارد. اما کارکرد اصلی حجاب این نیست و این یک کارکرد فردی حجاب است. مساله مهمتر سطح اجتماعی حجاب است. حجاب با میانجی اجتماعی این امر را کنترل می‌کند نه با سطح فردی.

از نگاه تکلو ظرفیت سطح فردی حجاب تا حدی است، اما از جایی به بعد کار به سطح اجتماعی حجاب محول می‌شود. سطح اجتماعی حجاب به این معنا است که ما به واسطه تصویرسازی اجتماعی از زن یعنی تصویر استانداردی که از زن در جامعه از طریق حجاب ایجاد می‌کنیم، نگاه مرد را به زن به طور کلان، ساختاری و کلان عوض می‌کنیم. یعنی خود لباس در اینجا موضوعیت ندارد، بلکه معنایی که از زن به طور کلی در جامعه وجود دارد، تعیین کننده امر جنسی است.

وی ادامه می‌دهد: حجاب تصویر اجتماعی از زن را یک زن مستقل، عفیف، پاکدامن، شجاع، قدرتمند و با کبریا و عظمت نشان می‌دهد؛ یعنی کارکرد حجاب این است که در سطح اجتماعی معنای زن بودن را تنظیم کند.

مدیر دفتر مطالعات راهبردی جنسیت و جامعه کار اصلی دستگاه فرهنگی را قبل از موضوع حجاب می‌داند و توضیح می‌دهد: دستگاه فرهنگی قبل از حجاب در تمام ساختارهایش رسانه، آموزش و پرورش و ساختارهای اجتماعی، فضای عمومی و گفتمان‌ها باید تلاش کند تا تصویر درست از زن را بسازد. زن باید هم در چشم خودش عزیز، مقتدر، محترم، عفیف و دارای استقلال و قدرت انتخاب و نقد باشد و هم در نظر دیگران. از این رو، اگر از همه دستگاه‌های فرهنگی این انتظارات را داشته باشیم، باید از آن‌ها بخواهیم تا در ماموریت‌شان، این تصاویر را جای بیندازند.

وی در پایان تصریح می‌دارد: بنابر آنچه بیان شد در یک راهکار کلان، دستگاه حکمرانی ما باید زن را مورد احترام قرار دهد. همان طور که در سنت حضرت رسول این تفاوت را می‌بینیم که زن بیش از مرد مورد احترام و تجلیل قرار می‌گیرد. در واقع دستگاه فرهنگی باید بتواند تصویر استاندارد موجود در اذهان را زنی مستقل، محبوب، عزیز، کبریایی و دارای عظمت نشان دهد.